Een zoektocht naar een nieuw model voor de farmaceutische industrie

Fair Medicine is een organisatie die een nieuw business model wil introduceren voor de farmaceutische wereld. We denken dat het anders kan en moet, tegelijk willen we niet te snel en eenzijdig oordelen over het huidige marktmodel. Er komt veel goeds uit voort, maar er zitten ook knelpunten in de manier waarop nieuwe medicijnen nu worden gefinancierd. Daarom heeft Gupta Strategists, een bureau dat is gespecialiseerd in onderzoek naar zorgkosten, mede op verzoek van Fair Medicine gekeken naar de kosten van het huidige model voor de geneesmiddelenindustrie. Daar komen voorlopig vijf factoren naar voren die in zeer grote mate de prijs van medicijnen beïnvloeden.

• – Financieringskosten; > 50% van ontwikkelkosten
• – Hoog risico profiel; dus hoge risico premie gevraagd
• – Langdurige/grotere trials; dus patiënten wachten lang op een medicijn
• – Return on Investment eisen hoog; o.a. vanwege lange periode van investering
• – Hoge failure rate; geldt voor veel maar niet alle groepen geneesmiddelen

De farmaceutische industrie heeft een groot aantal producten naar de markt gebracht waar heel veel patiënten baat bij hebben. Na de eerste periode waarin een patent een nieuw product beschermt tegen imitatie, en investeringen snel terugverdiend kunnen worden, volgt de tweede fase waarbij de markt zijn werk doet en er concurrentie ontstaat. Hierdoor gaan de prijzen van producten omlaag veelal tot het niveau dat nodig is voor productie, distributie en een redelijke marge voor een gezonde bedrijfsvoering. Zover wanneer alles goed gaat.

Meer en meer zien we dat dit klassieke model niet werkt. Geneesmiddelen voor met name kleine patiëntgroepen worden niet gemaakt, en wanneer ze wel ontwikkeld worden resulteert dit steeds vaker in hoge prijzen. Hoge prijzen leiden ertoe dat de autoriteiten besluiten de geneesmiddelen niet te vergoeden, of dit pas doen na lange onderhandelingen. Recente voorbeelden zijn Spinraza en Orkambi. Beide zijn in eerste instantie afgewezen vanwege te hoge prijzen. Hierbij verliest iedereen in het systeem, maar vooral de patiënt want die wacht daardoor te lang op een geneesmiddel, als dat al ooit vergoed gaat worden.

Fair Medicine is opgericht om business modellen te ontwikkelen die het mogelijk maken producten te ontwikkelen daar waar het klassieke model niet of onvoldoende werkt.

Hoe helpt de analyse van de kostendrijvers van geneesmiddelen ons naar een nieuw model dat meer producten sneller bij de patiënt brengt en dat ook nog tegen een acceptabele prijs? Mede dankzij de het onderzoek van Gupta Strategists, dat binnenkort haar bevindingen zal publiceren, kan Fair Medicine de volgende speerpunten benoemen

• – De ontwikkeling van een geneesmiddel is een kapitaal intensief proces. In de analyse blijkt dat meer dan 50% van de ontwikkelkosten kapitaalkosten zijn. (Geld dat nodig is om de financiering mogelijk te maken) We moeten dus zoeken naar mogelijkheden deze kosten omlaag te brengen.
• – Geneesmiddelen ontwikkeling is sterk “verzuild”. Partijen kennen maar een deel van het ontwikkelproces en zijn niet (-voldoende) betrokken bij andere stadia in het proces bv dokter en patiënt zijn voornamelijk gebruikers en geen mede ontwikkelaars van geneesmiddelen. Vergoedingen moeten bepaald worden zonder kennis van de ontwikkelkosten. Bij kleine patiënt groepen vaak ook nog met onvoldoende kennis van de effectiviteit van een geneesmiddel. We moeten dus meer kennis van het totale systeem bij elkaar brengen waarbij alle partijen elkaars werkveld beter leren kennen en waarderen.
• – Een beperkte groep van investeerders en bedrijven kan de financiering en de lange duur van een ontwikkel traject van een geneesmiddel opbrengen; We moeten dus meer en andere partijen toegang geven tot de ontwikkeling van geneesmiddelen. Bijvoorbeeld het Midden en Klein Bedrijf maar ook beleggers die normaal niet in de farmaceutische industrie actief zijn moeten we daarvoor interesseren.
• – Grote en langdurige klinische onderzoeken dragen bij tot hoge kosten. We moeten dus onderzoeken of met kleinere aantallen patiënten en korte trials toch al toegang tot een medicijn gegeven kan worden, bv wanneer er dan ook eerder afspraken over acceptabel prijzen gemaakt kunnen worden, die sneller in het systeem vergoed worden en daardoor de investeringsduur beperken.

Kort en goed, veel werk aan de winkel, maar voldoende aanknopingspunten om nieuwe modellen te ontwikkelen. Hiervoor zal Fair Medicine samenwerken met alle belanghebbende in de geneesmiddelen ontwikkeling. Wij hebben die werkwijze het coalitiemodel gedoopt. We vragen van iedere partij zijn klassieke rol iets, en soms iets meer, aan te passen wanneer ze in een coalitiemodel gaan samenwerken. Wij zijn ervan overtuigd dat dit zal leiden tot een nieuwe impuls voor geneesmiddelen ontwikkeling in Nederland, en snel daarna ook daarbuiten.

We gaan hiervoor binnenkort het gesprek aan met alle belanghebbenden zodat we met die bijdragen nog betere modellen voor samenwerking kunnen bouwen.

Frans de Loos, april 2018.